staken of niet?


Het debat over het al of niet staken maandag is volop aan de gang en jammer genoeg gaat het zelden over de onderliggende vragen. Ik volg de vakbonden als ze verontwaardigd zijn over de manier waarop de politieke wereld vooral luistert naar de ‘markten’ en de ‘Europese richtlijnen’. Want hun oplossingen (zoals meer concurrentie en groei)  zijn gewoon de oorzaak van de vele problemen die we nu hebben. Tevens zijn de verdedigers van de afslanking van de staat en het verder privatiseren vooral de verdedigers van de rijkste laag van de bevolking. Het doordrijven van deze principes zorgt voor een steeds grotere kloof tussen rijk en arm (kijk maar naar de VS en de UK). En dat een crisis vaak gebruikt wordt om een harde liberale agenda door te drukken is mooi uiteengezet in het schitterende boek van Noami Klein.  Het is dus belangrijk dat er een krachtige tegenbeweging is tegen dit marktdenken dat vooral sociale en ecologische puinhopen nalaat. Het is belangrijk dat we een aantal vragen stellen over welk soort economie, welk soort samenleving we willen en dus niet zomaar de mantra van de ‘markten’ volgen.

Anderzijds ben ik het niet eens met de vakbonden voor zover ze weigeren te praten over het opschuiven van de pensioenleeftijd, of voor zover ze krampachtig vasthouden aan het idee van de stijgende koopkracht. De samenleving verandert, dus is het logisch dat we ook ons welvaartsmodel (uit de jaren ’60) durven herbekijken. Altijd meer verdienen en dus een steeds grotere ecologische voetafdruk creëren is geen duurzame weg.  Hier heb ik de indruk dat de vakbonden mee het systeem van overconsumptie, overproductie met bijhorende milieuschade in stand houden.

Zelf geloof ik dat we moeten beseffen dat het onmogelijk is de ‘taart’ verder te laten groeien. Maar dat we vooral moeten nadenken over het eerlijker verdelen van de ‘taart’. Dat wil zeggen dat we arbeid anders kunnen verdelen, je kan meer mensen tewerkstellen met een 30 uren week. Tegelijk moeten we dan bereid zijn in te leveren op inkomen (en te winnen op levenskwaliteit). En voor de duidelijkheid, ik heb het niet over de 15% van de Belgen die nauwelijks rondkomen, de strijd tegen armoede verdient veel meer aandacht dan de strijd voor het behoud van een AA rating.  Ik heb het ook niet enkel over de 10% rijksten die nu vaak de zwarte piet krijgen toegeschoven. Natuurlijk moeten de mistoestanden daar worden aangepakt. Maar laat ons toch ook vooral naar onszelf kijken.

Er is een grote groep mensen die een eigen huis en een spaarpotje hebben. Gezinnen met goedgevulde koelkasten (waarvan af en toe een deel in de vuilnisbak verdwijnt), mensen die regelmatig een vliegtuigreis maken en die kopen waar ze zin in hebben. Het gaat dus ook over vele arbeiders en bedienden die (mede dankzij de vakbonden) de voorbije dertig jaar een steeds grotere welvaart hebben, en het nu vanzelfsprekend vinden dat deze verworven (en niet-duurzame) levensstandaard eeuwig kan blijven duren.

Vanuit ethisch standpunt is het niet te verdedigen dat onze levensstijl zorgt voor armoede op andere plaatsen in de wereld én tegelijk de toekomst van onze kleinkinderen op het spel zet. Als we bereid zijn daar iets aan te doen zullen we (de gemiddelde welstellende Westerling)  moeten inleveren.  We hebben de grenzen van wat de planeet aan kan al lang overschreden en krijgen de rekening gepresenteerd. De discussie van vakbonden en werkgevers gaat echter om wat we moeten doen om onze levensstijl te bewaren. Die verwoestende levensstijl in vraag stellen doen geen van beiden.

Wat ga ik doen maandag? Niet staken, maar ook geen activiteiten uitvoeren waarmee ik geld verdien. Ik ben uitgenodigd om in de Vooruit het gesprek aan te gaan met voor- en tegenstanders van staken. Daar willen ze van de stakingsdag een dialoog dag maken.  Daarbij hoop ik het gesprek wat in de richting van de bredere vragen te sturen. Dus nog een tip voor maandag, je kan kankeren op de bedrijven en de regering, of je kan kankeren op de stakers, maar je zou ook met andere mensen een gesprek kunnen aangaan. Wat soort wereld willen we nu eigenlijk en ben ik bereid daarvoor iets op te geven (of er iets aan bij te dragen?).

14 reacties op ‘staken of niet?

  1. uiteraard moet het recht op staken behouden worden, maar als alternatief stel ik voor dat ipv staking er op zondag betoogd wordt in Brussel door de mensen die het niet eens zijn……

    met hoeveel zouden ze dan maar zijn?

    Like

  2. Staken, in onze complexe maatschappij, heeft niet meer hetzelfde effect als pakweg 60 jaar geleden, De vakbonden moeten een nieuwe manier vinden om hun eisen kracht bij te zetten. Dit gezegd zijnde, wil ik wel benadrukken dat ik eigenlijk grotendeels akkoord ga met hun grieven wat betreft de geplande maatregelen – en net als Steven ben ik het oneens met het gebrek aan ecologische visie in hun stellingen – en de maatschappij in het algemeen.
    Ik heb er een tijdje geleden voor gekozen niet meer te protesteren, en mijn tijd te steken in het zoeken naar en realiseren van alternatieven. Ik moet er nog even over nadenken, maar dit projectje in de Vooruit lijkt wel interessant, ja…

    Like

  3. lieve low-impactman, laat het op maandag alsjeblieft niet teveel over staken of niet staken gaan, dan wel over anders leven, ecologie, en al het andere wat u aanhaalt. En hoe men inderdaad bij zichzelf begint. Mijn dank en waardering zullen groot zijn, en ik zal mee nadenken tot het pijn doet.

    Like

  4. Steven goed idee om het gesprek aan te gaan.
    Ik maak nog wat voorbehoud over de impact van wat we als individu (kunnen) doen in dit geheel. We zijn met de meer begoede Europeanen een minderheid in deze wereld. Ons consumptiepatroon terugschroeven is goed, maar we komen er niet als ondertussen een veelvoud van opkomende landen ons (dan oude) patroon overneemt. Ik kan me niet helemaal vinden in het idee dat het gaat over iets op te geven. dat zal het ook wel zo zijn, maar ik vraag me af of we niet tot meer in staat zijn dan dat. Nieuwe vormen van samenwerking, afspraken maken, nieuwe systemen ontwikkelen. Ik vraag me af of het idee dat als ik maar begin en voor mijn deur vaag niet voorkomt uit een besef van schuld en gebrek aan zelfwaardering, of in een hubris van “ik kan de wereld veranderen”. Beiden wortelen in voorbijgestreefde denksystemen, die niet aangepast zijn aan de wereld waarin we nu leven. Ik hoop dat uit jouw gesprek vooral meer systemisch inzicht groeit en bewustzijn over dat we de wereld kunnen veranderen als we inderdaad oude denkbeelden (zoals groei, verworven rechten..; vaarwel zeggen). Vakbonden die bereid zijn om zonder oordeel naar de werkelijkheid te kijken en doordrongen van het systemisch inzicht dat daaruit voortkomt kunnen echt wel iets betekenen en meer dan jij en ik afzonderlijk.

    Like

    1. beste Geert,
      als iedereen in het verleden zo had getwijfeld over “de impact van het individu”, dan zouden we nog steeds tegen 2 frank per dag in een fabriek werken, hadden vrouwen nog steeds geen recht op onderwijs en zou stemrecht er enkel zijn voor een zeer kleine groep rijke mannen. En dit zijn maar een paar voorbeelden…
      Wacht niet tot “de systemen” ooit hervormen, wacht niet op “nieuwe vormen van afspraken”. “Systemen” bestaan uit “mensen”, “nieuwe vormen van afspraken” maakt men “tussen mensen”.
      “Mensen” moeten dus eerst en vooral veranderen, anders verandert er niets.
      Zoals een heel wijs man ooit zei : “Be the change you want to see”.

      Like

  5. Alles hangt samen in onze geglobaliseerde wereld. De sociale afbraak en de milieuverloedering hebben dezelfde oorzaken. Staken is nog steeds één van de krachtigste gezamenlijke actievormen die het neoliberale systeem -al is het maar één dagje- in zijn achilleshiel raakt. Deze week heeft mijn man onderstaande oproep naar een vijfentwintigtal collega’s gemaild. Wij vinden puntje 5 hieronder zo belangrijk dat maandag niet staken geen optie is.

    Dag collega’s,

    Maandag 30 september is er algemene staking. Ik staak uiteraard mee, en roep iedereen op om mee te staken om volgende redenen, in -voor mij- stijgende volgorde van belangrijkheid:

    1. wat wij zelf als werknemer rechtstreeks aan den lijve gaan ondervinden: de verdere afbouw van de sociale rechten van de werknemers (langer werken, snijden in tijdskrediet, …);

    2. wat wij als organisatie rechtstreeks aan den lijve gaan ondervinden: de besparing op de openbare diensten, waardoor er ook in de budgetten van ons agentschap gesneden wordt en de werkdruk voor het ingeperkte personeel verder stijgt;

    3. de gevolgen die de huidige aanpak van de financiële en economische crisis heeft op de fysieke en geestelijke gezondheid van onze medeburgers. Zo blijkt dat de zelfmoordlijn roodgloeiend staat ten gevolge van de dreigende werkloosheid en de financiële crisis (Belga, 15 januari 2012). Dit raakt dus ook één van de gezondheidsdoelstellingen van ons agentschap! De regering kan er echter ook voor kiezen om de rekening te laten betalen door diegenen die de huidige crisis veroorzaakt hebben. Zie hiervoor de actiepunten van de vakbonden en van het financieel actienetwerk (www.hetgrotegeld.be);

    4. als geëngageerde sociaalvoelende (en dus verontwaardigde) Belgische burger: de gevolgen die de huidige besparingen zullen hebben op alle werknemers en werkzoekenden, op zieken (besparingen in de gezondheidszorg) en openbare diensten (zoals openbaar vervoer, maar ook op de financiën van de lokale besturen), dit alles ten gevolge van de hold-up die de grootbanken en speculanten straffeloos gepleegd hebben op het overheidsbudget van niet alleen ons land; voor een rechtvaardige verdeling van de lasten: laat de verantwoordelijken de grootste lasten dragen en laat de sterkste schouders de grootste lasten dragen;

    5. als geëngageerde sociaalvoelende (en dus verontwaardigde) wereldburger, roep ik, net als Stéphane Hessel (onder meer auteur van “Indignez-vous!”) en Jean Ziegler (onder meer voormalig VN-rapporteur voor het recht op voedsel, lees onder meer volgend artikel: http://vl.attac.be/article1816.html), op om ons als burger te verzetten tegen de dictatuur van het geld en het banditisme van de banken, die wereldwijd hun destructieve gevolgen laten gelden, zowel op sociaal vlak als op milieuvlak, waardoor de kwetsbaarste mensen, dieren, planten en ecosystemen op onze planeet nu al aan versneld tempo aan het uitsterven zijn. Think globally, act locally.

    En neen, onze regering gaat haar plannen niet bijsturen ten gunste van de kleine mens, gewoon voor onze schone ogen. Daarvoor moeten we ons laten horen. Democratie is meer dan een bolletje kleuren in het stemhokje, maar vereist actief burgerschap. Eén dag loon opofferen voor een hoger doel is misschien maar een kleine inspanning, één dag staking is misschien maar een beperkt signaal aan onze huidige regering, maar om het met Berthold Brecht te zeggen: “Wie strijdt kan verliezen, wie niet strijdt is op voorhand verloren.”

    Met collegiale groet,
    Met kameraadschappelijke groet,
    Met geëngageerde groet,

    Stefan

    Een antwoord op minister van Quickenborne die zegt dat de vakbonden met vuur spelen en dat een staking handenvol geld gaat kosten

    Na de uitspraak van Pieter Timmermans (VBO) dat de vakbonden met vuur spelen, sluit Vincent Van Quickenborne (minister van pensioenen) zich hierbij aan. “Op het idee dat we langer moeten werken, kunnen we echt niet terugkomen” zegt Van Quickenborne in De Standaard van 23/01/2012. Hij rekent voor hoezeer een pensioenhervorming nodig is. “Tegen 2016 zal er 0,8% van het bbp aan vergrijzingskosten bijkomen. Dat is drie miljard euro. Tegen 2030 gaat het over 3,4% of bijna 13 miljard.

    Laat je niet te veel schrik aanpraten

    Ik raad Vincent Van Quickenborne het Pensioenspook te lezen van Gilbert De Swert. In het boek kan je lezen dat die 13 miljard euro niet in een keer moeten worden opgebracht. Van nu tot 2030 is het gemiddeld 650 miljoen euro per jaar. Je leest het goed, zo weinig is het!

    “Een staking zal ons land handenvol geld kosten, investeerders afschrikken en ons sociaal stelsel schaden” zegt Van Quickenborne in De Morgen van 23/01/2012.

    Maar wat kost ons de fiscale fraude dan wel? Doordat het bankgeheim nog niet volledig is afgeschaft en er nog steeds geen vermogenskadaster is, wordt het de fiscus moeilijk gemaakt om fraude op te sporen. Volgens de Oostenrijkse professor Friedrich Scheider loopt de Belgische staat door de fiscale fraude 20 à 25 miljard euro aan ontvangsten mis.

    En wat kost het jaarlijks ons land dat grote bedrijven geen tot weinig belastingen betalen? Trends Top berekende dat de bedrijven met meer dan 10 miljoen euro winst gemiddeld belast werden in 2010 tegen een tarief van 5,71% op een totale winst van 57,6 miljard euro. Het normale tarief is 33,99%. Om concurrentieel te zijn met het buitenland hoort men al eens in werkgeverskringen dat een tarief van 20% beter zou zijn. Wel, stel dat we dat alleen al voor deze bedrijven zouden doen, dan is de winst voor de overheid 11,5 miljard euro. Was de regering dit bedrag niet aan het zoeken?
     Wat kost het ons land jaarlijks aan inkomsten doordat er geen vermogensbelasting bestaat? Een progressieve vermogensbelasting invoeren met een vrijstelling van 1,5 miljoen euro brengt 8 miljard euro op.

    En waarom wordt Electrabel niet gedwongen meer bij te dragen? Op hun megawinsten wordt enkel een bijdrage gevraagd van 500 miljoen euro. Dit terwijl ze te hoge prijzen aanrekent aan bedrijven en consumenten! Dit terwijl ze op hun totale winst van 5,3 miljard euro, die ze de laatste vijf jaren hebben behaald, nauwelijks 2,32% belastingen betalen! Dit terwijl ze overwinsten hebben gemaakt, omdat ze indertijd als Belgisch overheidsbedrijf de toestemming hebben gekregen om hun kerncentrales versneld af te schrijven. Deze overwinsten, gemaakt door de hoge prijzen die Electrabel aanrekent, volledig afromen is dan ook niet meer dan normaal. De opbrengst voor de overheid: 1,8 miljard!

    Besluit: de kost van een staking is te verwaarlozen tegenover de kost van het verkeerde beleid dat deze regering voert.

    Omdat een rechtvaardige fiscaliteit miljarden kan opbrengen
    Guido Deckers,
    Nationaal propagandist voor een rechtvaardige fiscaliteit

    Like

  6. Steven, als je echt een vraag in de wereld wil sturen, laat ze dan zo klinken: Wat voor wereld willen wij en wat ga ik – gaan wij – er aan doen? Er is niemand anders dan wijzelf die het zullen moeten uitproberen.

    Like

  7. staken tegen de pensioenhervorming is de demografische realiteit ontkennen. Er zijn te veel ouderen, en te weinig jongeren. Wij dragen nu de gevolgen van de keuzes die een generatie 30 à 50 jaar geleden heeft gemaakt: er werden toen te weinig kinderen geboren, en mensen leven ook steeds langer. Als je weet dat elk kind “een huis kost”, dan weet je ook dat minder kinderen, een grotere spaarpot (of een hogere consumptie) geeft. Die hogere consumptie heeft dan weer heel wat ecologische problemen voortgebracht. Dit is een feit waar niemand kan naast kijken.
    Vraag is: wie lost het op?

    Like

  8. @maman verte,

    Volgens het voormalige hoofd van de studiedienst van het ACV, Gilbert De Swert zou de meerkost van de vergrijzing op jaarbasis ongeveer 650 miljoen Euro kosten. Deze meerkost ondervangen kan ook gehaald worden zonder dat ‘de mensen langer moeten werken’. Het komt er gewoon op aan dat de staat opnieuw meer inkomsten krijgt en niet langer moet krabben zoals nu het geval is. Een fiscale hervorming – vermogensbelasting of wat dan ook – kan het benodigde geld in het laadje brengen. (zie: http://www.dewereldmorgen.be/artikels/2011/10/20/gilbert-de-swert-kijkt-het-pensioenspook-in-de-ogen ) Het heeft dus niet noodzakelijk te maken met ‘langer leven’ of ‘minder kinderen’.

    Like

    1. beste Tom,
      bij 1 snelle lezing kan ik onmiddellijk al belangrijke commentaar geven. De auteur gaat uit van “meer economische groei en productiviteit”. De economische groei is nagenoeg stilgevallen (en dit al lang voor de besparingen van kracht waren), dus die “oplossing” valt weg. En toenemende productiviteit : dit wil gewoon zeggen dat we harder moeten werken, op evenveel tijd. Of even hard, maar dan langer. Even een uittreksel uit het artikel : “Een derde manier waar nauwelijks over wordt gesproken, is de groei en de productiviteit. Alle vooruitzichten gaan uit van een jaarlijkse groei van onze economie met 1,5%. Dat betekent dat België (niet alle Belgen) tegen 2030 weer een derde rijker zal zijn dan nu. De meerkost van de vergrijzing bedraagt ongeveer 1/7 daarvan. Met andere woorden, dank zij de groei en de toegenomen productiviteit kan de meerkost van de vergrijzing gemakkelijk worden betaald.”
      Tweede opmerking : hij spreekt over “werklozen eerst aan werk helpen”. Zelfs als men dat voor elkaar krijgt, en er 0% werklozen zijn, zal er nog steeds een tekort zijn op de arbeidsmarkt. Een groot deel van de werklozen is echter moeilijk aan het werk te krijgen omdat ze kampen met onderliggende problemen. Dat percentage zal er altijd zijn. Je kan die mensen ook allemaal naar het OCMW sturen, of in de invaliditeit : de kost blijft het zelfde.
      En last but not least : het boek is geschreven door iemand uit het ACV kamp. Ik kan ook een boek aanrader van een klimaatontkenner die uit de stal komt van Shell of Total, en ik zou daar even grote waarde aan hechten : interessant, maar zeker lezen met in het achterhoofd dat het gekleurde gegevens zijn.
      Kritisch blijven is het beste medicijn tegen brainwashing, van welke kant dan ook.

      Like

  9. Groot gelijk!

    Ikzelf geef les in een middelbare school en vroeg me ook af of we 30 oktober niet beter konden invullen dan met een staking. Misschien was het interessanter geweest om een themadag op school te organiseren over de grenzen van de groei en de onderliggende oorzaken van de crisis. Dan laat de school ouders en leerlingen niet in de steek en informeren we de volgende generatie tenminste op een deftige manier. Als signaal zou dat veel sterker overkomen. Misschien iets voor een volgende staking? (want die zit er wschl. toch aan te komen)

    Like

Geef een reactie op maman verte Reactie annuleren